“Girişimci nasıl olunur? İş fikri nasıl hayata geçirilir? İş planı nasıl yapılır? ”
Girişimci olmak isteyen insanların belki de parlak bir fikirle başladıkları yolculuk Google’daki sınırsız aratmalarla devam eder. Peki girişimcinin bu yolculuğa devam etmesini ne sağlar? Ölüm vadisine dayanmasını ve o vadiyi aşmasını…
Angela Lee Duckworth, bir insanın başarılı olmasını tamamlayan değişkeni TED konuşmasında ve yine aynı isimli kitabında GRIT yani azim olarak tanımlıyor. GRIT, uzun vadeli bir hedef için tutku ve dayanıklılığı devam ettirebilmektir.
Girişimcileri, neredeyse aşık oldukları bir fikirlerini ve bunları hayata geçirmek için tutkuyla çalışmaya başlamalarını düşünün. Sonra… Problemler, finansal problemler, sosyal problemler, üretimde problemler, hata veren yazılımlar, geri dönen ürünler belki de… Girişimci tüm bunlarla karşılaştığında aynı tutku devam edebiliyor mu? Vazgeçmeden problemleri tek tek aşmak için ne kadar dayanıklılık gösteriyor?
Çok fazla düşündürücü soru oldu. Angela Lee Duckworth’un kitabında açıkladığı denklemlerle bunların bir girişimci için nasıl önemli olduğunu açıklayalım.
İlk denklemimiz verdiğimiz emekle geliştirdiğimiz beceriler için:
Yetenek x Emek = Beceri (yetkinlik)
Her girişimcinin güçlü olduğu bazı yönleri var. Belki çok yaratıcı biri, belki çok pratik, hızlı düşünebiliyor veya takımı bir arada tutabiliyor. Bir girişimcinin yetenekleriyle iş fikrini destekleyebilmesi için emek vererek bunları girişimi için yetkinliklere dönüştürmesi gerekiyor.
İlk denklemde girişimcinin hayali olan başarı gözükmüyor. Çünkü ikinci denklemde başarıya ulaşabilmesi için daha fazla emek vermesi gerektiğini görüyoruz.
Yetkinlik x Emek = Başarı
Girişimcinin başarıya ulaşabilmesi için verdiği emek, yetenek ve yetkinliklerinden iki kat daha önemli. Duckworth’un TED konuşmasında dediği gibi GRIT hayatınızı sprint koşusu gibi değil, maraton koşusu gibi yaşamanızdır.
Bilim insanları, dayanıklılık gibi bir hayat boyu alışkanlığa sahip olan insanların beyninde dopamin salgısının çok daha yüksek seviyelerde olduğunu tespit etmiş. Dopamin, beyin hücrelerimizden ödül ve keyif söz konusu olduğunda salgılanan bir kimyasal. Asıl şaşırtıcı olansa dopamin, daha büyük ödül olduğunda değil başarıya ulaşmak için çalışmaya devam edildiğinde salgılanıyor.
Bir girişimciyseniz ve dayanıklılığınızı biraz daha artırmak isterseniz işte beyninizi kandırabileceğiniz birkaç öneri:
Küçük başarılarınızı görünür kılın. Yapılacaklar listenize attığınız her tik bile beyninizde keyif bölgelerini uyarıyor ve daha fazla dopamin salgılatıyor. İlk müşterinizle konuşun, ilk prototipinizi yapın, ilk adımı atın…
Dayanıklılık gösterdiğinizde de bunun farkına varın. Bir engel karşısında hala var olduğunuzu takdir edin. Böylece beyninizdeki nörokimyasallar özgüveninizi tetikleyecek tepkimelere girebilirler.
Gelecekle ilgili planlar yapıp beklenti içine girin. Fikrinizin nasıl işe dönüştüğünü planlayın ve buna inanın.
Planlama yapmak, sistemler geliştirmek ve bir rutine sahip olmak dopamin salgısı için önemlidir. Dopamin rutinleri ve akışı sever.
İlk maddede anlatılana benzer şekilde, mikro hedeflerle dopamin shotları verin kendinize. Mesela yatağınızı yaparak güne başlamak gibi. (Başarılı insanların 10 sırrı listelerinde güne yatağını yaparak başlamak boşuna yer almıyormuş.)
Eğer sizi destekleyen kimse yoksa, kendi taraftarınız olun ve kendi tezahüratınızı yapın. “ Bunu çok iyi yaptın”, “Harikasın” deyin kendinize, hatta daha da abartın.
Bunlar dopamini artırıp dayanıklılığı sürdürebilmeniz için birkaç nörobilimsel öneri. O zaman GRIT’i biraz daha iyi anlamak için TED konuşması ile yazımızı tamamlayalım.